Peesblessures zijn een veelvoorkomend probleem bij (sport)paarden en pony’s. Paardeneigenaren ontdekken ze als een plotse zwelling die niet wegtrekt of door een minder presterend paard. Helaas is de herstelperiode bij peesblessures vaak langdurig en daarom is het natuurlijk beter om ze te voorkomen of om ze in een zo vroeg mogelijk stadium te herkennen. In deze blogpost bespreken we de functie van pezen, hoe peesblessures ontstaan, hoe je ze herkent en hoe je ze kan behandelen.
De functie van pezen
Een pees is de verbinding van een spier met het bot. Pezen zijn lange collageenvezels die in een soort bundel zitten. Deze bundels vormen met andere bundels weer grotere bundels. Deze structuur geeft de pees elastische eigenschappen om grote trekkrachten te weerstaan. Paarden hebben ook ligamenten (oftewel gewrichtsbanden), deze vormen de verbinding tussen twee botten. Ligamenten bestaan, zoals pezen, uit collageenvezels maar zijn minder elastisch.
Hoe ontstaat een peesblessure?
Pezen kunnen onder andere beschadigd raken als deze collageenbundels voorbij hun elastische grens gerekt worden. Dit is bijvoorbeeld bij springpaarden bij de landing na een sprong of bij racepaarden op volle snelheid. Bij deze disciplines kunnen peesblessures voorkomen doordat de pezen overstrekken.
In de dressuur waarbij de pezen over een langere draagfase herhaaldelijk belast worden, beschadigt de pees meestal een klein stukje, onopgemerkt, totdat de kleine beschadigingen samen een scheur veroorzaken.
Daarnaast kunnen pezen ook beschadigd raken door oververhitting, infectie of uitwendige schade.
Hoe herken je een peesblessure?
Wanneer je bij het navoelen van de benen signalen zoals pijn, zwelling en/of warmte opmerkt in het gebied van de pezen, zou dit kunnen wijzen op een peesblessure. Ook een onregelmatige gang of plotse kreupelheid kunnen tekens van een peesblessure zijn. Soms is het zo dat zwellingen of kreupelheid verdwijnen na enkele dagen, maar dit wil niet automatisch zeggen dat het been weer volledig belast kan worden.
Behandeling en beweging?
Bij het vermoeden van een peesblessure is het belangrijk om de dierenarts zo snel mogelijk in te schakelen zodat tijdig de juiste behandeling gegeven kan worden. De behandeling van peesblessures is altijd maatwerk! Wel kan je door het koelen van de pees in de acute fase de ontstekingsreactie onder controle krijgen en de doorbloeding stimuleren.
En wat met beweging? In een eerste fase zal geadviseerd worden om de beweging wat te beperken. Naarmate het herstelproces vordert, wordt de belasting best gecontroleerd opgebouwd. Zo zal het littekenweefsel zich geleidelijk kunnen aanpassen aan de belasting die gevraagd wordt. De juiste hoeveelheid en intensiteit van gecontroleerde beweging is daarom de basis van een goed herstel.
Supplementen bij een peesblessure?
Even kort samenvatten. Een pees is de verbinding van een spier met het bot. Ze bestaan uit lange collageenvezels die in een soort bundel zitten. Pezen zijn minder goed doorbloed in vergelijking met andere structuren in het lichaam van het paard. Hierdoor worden voedings- en afvalstoffen trager aan- en afgevoerd en duurt het herstel langer.
De aminozuren glycine en proline zijn, onder andere, bouwstenen van de collageenvezels in de pezen. Vitamine C, zink en koper zijn belangrijke cofactoren in de natuurlijke collageensynthese, en zorgen er mede voor dat dit proces efficiënt verloopt. Het inzetten van MSM bij peesblessures kan ook zinvol zijn. Zwavel speelt een grote rol bij de weefselgenezing op cellulair vlak en heeft een antioxidanten werking.
Kruidenextracten zoals boswellia en kurkuma die van nature een ontstekingsremmende werking hebben, en brandnetel en zwarte bes die de bloedsomloop stimuleren (en dus ook de aan- en afvoer van voedings- en afvalstoffen), kunnen een nuttige toevoeging zijn.
Tot slot
Gezonde pezen en ligamenten zijn van vitaal belang voor het welzijn en de atletische prestaties van een paard. Ken je paard en probeer mogelijke signalen van peesproblemen dus zo vroeg mogelijk te herkennen.
Twijfel je of je paard een peesblessure heeft? Schakel dan altijd een dierenarts in en laat het nodige onderzoek doen.
